معنی یلدا و مفهوم آن

در این پست از لغت‌نامه تور دانش با معنی و مفهوم کلمه یلدا آشنا می‌شوید با ما همراه باشید.

معنی یلدا

شب اول دی‌ماه و طولانی‌ترین شب سال را یلدا می‌نامند که اول زمستان و آخرین شب پاییز است. شب یلدا یا شب چله بزرگ زمستان تقریباً مصادف با میلاد حضرت مسیح (ع) نیز است. هخامنشیان معتقد بودند در شب اول زمستان دانهٔ گیاهان در زیر خاک جوانه‌زده و رشد می‌کند و به همین دلیل اولین ماه از زمستان را دی نام‌گذاری کردند که معنای آن را “رویش و زایش” می‌دانستند.

کلمه یلدا ریشه سریانی دارد و در عربی به معنی میلاد است. همچنین یلدا به‌عنوان یک اسم دخترانه در ثبت‌احوال محسوب می‌شود. در اکثر مناطق ایران در شب یلدا مراسمی برپا می‌شود که شامل خواندن شاهنامه، گرفتن فال حافظ، خوردن میوه‌های مانند انار، هندوانه و … در کنار اعضای خانواده و دوستان است.

مترادف

•  چلهٔ بزرگ زمستان
• تاریک و بلند یا تاریک و عمیق
• شب اول ماه دی

تلفظ یلدا به انگلیسی

تلفظ یلدا در زبان انگلیسی به‌صورت /yaldā/ است.

یلدا در شعر فارسی

سعدی

اگر تو فارغی از حال دوستان یارا
فراغت از تو میسر نمی‌شود ما را

تو را در آینه دیدن جمال طلعت خویش
بیان کند که چه بودست ناشکیبا را

بیا که وقت بهارست تا من و تو به هم
به دیگران بگذاریم باغ و صحرا را

به جای سرو بلند ایستاده بر لب جوی
چرا نظر نکنی یار سروبالا را

شمایلی که در اوصاف حسن ترکیبش
مجال نطق نماند زبان گویا را

که گفت در رخ زیبا نظر خطا باشد
خطا بود که نبینند روی زیبا را

به دوستی که اگر زهر باشد از دستت
چنان به ذوق ارادت خورم که حلوا را

کسی ملامت وامق کند به نادانی
حبیب من که ندیدست روی عذرا را

گرفتم آتش پنهان خبر نمی‌داری
نگاه می‌نکنی آب چشم پیدا را

نگفتمت که به یغما رود دلت سعدی
چو دل به عشق دهی دلبران یغما را

هنوز با همه دردم امید درمانست
که آخری بود آخر شبان یلدا را