تور دانش مرجع اطلاعات عمومی
برای اطلاع از معنی کلمه پانزی با این پست از لغتنامه تور دانش همراه باشید.
پانزی یعنی چه؟
کلمه “پانزی” به یک نوع کلاهبرداری مالی اشاره دارد که به نام “طرح پانزی” شناخته می‌شود. این طرح به نام چارلز پانزی، کسی که اولین بار در دهه ۱۹۲۰ در آمریکا این نوع کلاهبرداری را اجرا کرد، نام‌گذاری شده است.
روش پانزی
در طرح پانزی، کلاهبردار به سرمایه‌گذاران وعده سودهای بالا و غیرمعمول را می‌دهد. اما به جای سرمایه‌گذاری واقعی پول‌ها، کلاهبردار از پول سرمایه‌گذاران جدید برای پرداخت سود به سرمایه‌گذاران قبلی استفاده می‌کند. این روند تا زمانی که کلاهبردار بتواند سرمایه‌گذاران جدیدی جذب کند، ادامه می‌یابد. اما وقتی که تعداد سرمایه‌گذاران جدید کاهش یابد و کلاهبردار نتواند سودهای وعده داده شده را پرداخت کند، طرح فرو می‌ریزد و بسیاری از سرمایه‌گذاران پول خود را از دست می‌دهند.
طرح پانزی به دلیل ناپایداری ذاتی خود، معمولاً دوام زیادی ندارد و با از دست رفتن اعتماد عمومی و ورود سازمان‌های نظارتی به پایان می‌رسد.
انواع پانزی
طرح‌های پانزی به اشکال و روش‌های مختلفی اجرا می‌شوند، اما همگی بر اساس اصول بنیادی یکسانی کار می‌کنند. برخی از انواع متداول طرح‌های پانزی عبارتند از:
طرح‌های سرمایه‌گذاری جعلی:
در این نوع، کلاهبردار به سرمایه‌گذاران وعده بازدهی بالا و سریع از طریق سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مالی، تجاری، یا ارزهای دیجیتال می‌دهد. سرمایه‌گذاری واقعی در کار نیست و پول‌های سرمایه‌گذاران جدید برای پرداخت سود به سرمایه‌گذاران قبلی استفاده می‌شود.
طرح‌های کسب و کار شبکه‌ای (Multi-Level Marketing یا MLM) جعلی:
برخی از طرح‌های بازاریابی شبکه‌ای، که بیشتر بر جذب اعضای جدید و دریافت پول از آن‌ها به جای فروش واقعی محصولات یا خدمات تمرکز دارند، ممکن است به عنوان طرح پانزی عمل کنند. در این حالت، سود اصلی از طریق جذب اعضای جدید به دست می‌آید.
طرح‌های ارزهای دیجیتال و ICO جعلی:
با ظهور ارزهای دیجیتال، بسیاری از کلاهبرداران از این فرصت برای ایجاد طرح‌های پانزی استفاده کرده‌اند. آن‌ها به سرمایه‌گذاران وعده بازدهی بالا از طریق سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال یا ICO های جدید می‌دهند، اما در واقع هیچ ارز دیجیتال یا پروژه‌ای وجود ندارد.
طرح‌های وام‌دهی و اعتبار جعلی:
در این نوع طرح‌ها، کلاهبرداران به سرمایه‌گذاران وعده سود بالا از طریق وام‌دهی به دیگران می‌دهند. اما به جای وام‌دهی واقعی، پول‌ها فقط بین سرمایه‌گذاران جدید و قبلی منتقل می‌شود.
طرح‌های خیریه یا سرمایه‌گذاری اجتماعی جعلی:
برخی از کلاهبرداران از نام و شهرت خیریه‌ها و پروژه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند تا سرمایه‌گذاران را جذب کنند. آن‌ها به سرمایه‌گذاران وعده بازدهی بالا از طریق سرمایه‌گذاری در پروژه‌های خیریه یا اجتماعی می‌دهند، اما در واقع پول‌ها برای پرداخت به سرمایه‌گذاران قبلی استفاده می‌شود.
طرح‌های دارایی‌های فیزیکی جعلی:
در این نوع، کلاهبرداران به سرمایه‌گذاران وعده بازدهی بالا از طریق سرمایه‌گذاری در دارایی‌های فیزیکی مانند طلا، املاک، یا معادن می‌دهند. اما دارایی‌های مذکور یا وجود ندارند یا به شکلی بسیار محدود و غیرواقعی ارزش‌گذاری شده‌اند.
این طرح‌ها همگی بر پایه جذب سرمایه‌گذاران جدید برای پرداخت سود به سرمایه‌گذاران قبلی استوارند و نهایتاً وقتی که جریان ورودی سرمایه‌گذاران جدید متوقف شود، فرو می‌ریزند و بسیاری از سرمایه‌گذاران پول خود را از دست می‌دهند.
