برای اطلاع از معنی کلمه تراریخته با این پست از لغتنامه تور دانش همراه باشید.
معنی تراریخته یعنی چی؟
کلمه تراریخته (به انگلیسی: Genetically modified organism یا GMO) به محصولی گفته میشود که ساختار ژنتیکی آن با مهندسی ژنتیک تغییر یافته است. این تغییر میتواند در یک ژن خاص انجام شود، یا اینکه چندین ژن با هم تغییر کنند. هدف از ایجاد محصولات تراریخته، بهبود خواص آنها از جمله مقاومت به آفات، تحمل به خشکی، افزایش ارزش غذایی، یا بهبود طعم و مزه است.
در واقع محصولاتی که ساختار ژنتیکی آنها با مهندسی ژنتیک تغییر یافته و یک خصوصیت ویژه در محصول ایجاد یا یک خصوصیت از آن حذف شده باشد که این تغییر هرگز در طبیعت نتواند رخ دهد را، تراریخته میگویند.
وجود محصولات تراریخته در محیط زیست و غذای انسان، بحثهای زیادی را در زمینههای علمی، اخلاقی، و زیستمحیطی به وجود آورده است. برخی از افراد معتقدند که محصولات تراریخته میتوانند خطرات جدی برای سلامت انسان و محیط زیست داشته باشند، در حالی که برخی دیگر معتقدند که این محصولات میتوانند مزایای زیادی برای بشریت داشته باشند.
سازمانهای بینالمللی مانند سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) اعلام کردهاند که محصولات تراریخته که با رعایت استانداردهای ایمنی تولید شده باشند، برای مصرف انسان بیخطر هستند. با این حال، برخی از کشورها همچنان محدودیتهایی را برای کشت و مصرف محصولات تراریخته اعمال میکنند.
لیست محصولات تراریخته
برخی از محصولات تراریخته رایج عبارتند از:
- ذرت مقاوم به آفات
- سویا مقاوم به علفکش
- پنبه مقاوم به آفات
- گوجهفرنگی حاوی بتاکاروتن بیشتر
- برنج طلایی حاوی ویتامین A
محصولات تراریخته در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایالات متحده، کانادا، برزیل، آرژانتین، چین، هند، و اتحادیه اروپا کشت و مصرف میشوند. در ایران نیز کشت محصولات تراریخته مجاز است، اما مصرف آنها در حال حاضر محدود است.
مضرات تراریخته چیست؟
مضرات محصولات تراریخته به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
مضرات سلامتی محصولات تراریخته
برخی از نگرانیهای سلامتی در مورد محصولات تراریخته عبارتند از:
- آلرژی: برخی از افراد ممکن است به محصولات تراریخته حساسیت داشته باشند.
- تغییر در ترکیبات غذایی: ممکن است محصولات تراریخته حاوی مواد غذایی جدید یا متفاوتی باشند که برای سلامت انسان مضر باشند.
- انتقال ژنهای تراریخته به محصولات دیگر: ممکن است ژنهای تراریخته از طریق گردهافشانی یا سایر راهها به محصولات دیگر منتقل شوند. این امر میتواند باعث ایجاد محصولات هیبریدی غیرمنتظره شود که ممکن است برای سلامت انسان مضر باشند.
مضرات محیط زیست محصولات تراریخته
برخی از نگرانیهای محیط زیستی در مورد محصولات تراریخته عبارتند از:
- کاهش تنوع زیستی: محصولات تراریخته ممکن است باعث کاهش تنوع زیستی شوند.
- آلودگی ژنتیکی: ممکن است ژنهای تراریخته به محیط زیست منتقل شوند و باعث آلودگی ژنتیکی شوند. این امر میتواند باعث ایجاد مشکلاتی برای گیاهان و حیوانات وحشی شود.
- رشد علف هرز مقاوم به آفات: محصولات تراریخته مقاوم به آفات ممکن است باعث رشد علف هرز مقاوم به آفات شوند. این امر میتواند برای کشاورزان مشکلساز باشد و باعث افزایش استفاده از علفکشها شود.