معنی کلمه فتنه و انواع آن

برای اطلاع از معنی کلمه فتنه با این پست از لغتنامه تور دانش همراه باشید.

معنی فتنه در لغتنامه دهخدا

بازداشتن کسی را از رأی و نظرش، آزمودن، گمراه کردن

معنی فتنه در فرهنگ فارسی

کلمه فتنه در زبان فارسی و عربی به معنای آزمایش، آشوب، گمراهی و فساد به کار می‌رود و بسته به زمینه استفاده، معانی مختلفی پیدا می‌کند. در متون دینی و اخلاقی، فتنه بیشتر به عنوان آزمایشی از سوی خداوند یا به معنای مشکلات و تفرقه‌ای که باعث دوری از حقیقت و گمراهی می‌شود، تعبیر می‌شود. در عرف و ادبیات عمومی، فتنه به معنای هرگونه آشوب، نفاق، یا شرایطی که موجب بی‌ثباتی و اختلاف می‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

معانی مختلف فتنه در متون اسلامی

۱- آزمایش الهی: در قرآن و متون اسلامی، یکی از معانی فتنه، آزمایش و امتحان الهی است که برای سنجش ایمان و پایداری بندگان استفاده می‌شود.
۲- گمراهی و انحراف: فتنه گاهی به معنای ایجاد شرایطی است که انسان را از راه حق و ایمان منحرف می‌کند.
۳- آشوب و ناآرامی: در برخی تفاسیر، فتنه به معنای ایجاد اختلاف و شورش در میان مردم و برهم زدن امنیت اجتماعی به کار رفته است.
۴- عذاب یا مجازات: در برخی موارد، فتنه به معنای مجازات الهی برای کافران و گناهکاران آمده است.

انواع فتنه

۱- فتنه‌های فردی: این نوع فتنه‌ها در زندگی شخصی افراد رخ می‌دهد و معمولاً به صورت وسوسه‌ها، چالش‌ها و آزمایش‌هایی که ممکن است فرد را از مسیر درست دور کند، ظاهر می‌شود. مثال‌هایی از این نوع فتنه شامل مال، شهرت، قدرت، یا وسوسه‌های نفسانی است.

۲- فتنه‌های اجتماعی: این نوع فتنه‌ها در سطح جامعه و گروه‌ها به وجود می‌آیند و معمولاً شامل اختلافات، جنگ‌ها، نفاق، یا بی‌ثباتی‌های سیاسی و اجتماعی است. این نوع فتنه‌ها باعث ایجاد تفرقه و شکاف میان مردم می‌شوند.

۳- فتنه‌های دینی: فتنه‌هایی که به ایجاد شبهات در دین یا گمراه کردن مردم از مسیر ایمان مربوط می‌شود. این نوع فتنه‌ها ممکن است به صورت اختلافات مذهبی یا تبلیغات گمراه‌کننده ظهور کنند.

۴- فتنه‌های طبیعی: برخی مواقع، فتنه به بلاهای طبیعی یا مشکلاتی اشاره دارد که برای امتحان یا تنبیه افراد به وجود می‌آید.

راهکارهای مقابله با فتنه

– آگاهی و بصیرت: شناخت حقایق و تشخیص درست از نادرست، اولین گام برای مقابله با فتنه است.
– تقوا و پایداری در ایمان: پایبندی به اصول اخلاقی و دینی به انسان کمک می‌کند تا در برابر وسوسه‌ها و فتنه‌ها مقاومت کند.
– مشورت و اتحاد: در فتنه‌های اجتماعی، اتحاد و همبستگی میان مردم و مشورت با اهل خرد می‌تواند از شدت تفرقه بکاهد.
– پناه بردن به خدا: دعا و توکل به خداوند راهکاری مؤثر برای حفظ ایمان و نجات از گمراهی است.

آدم فتنه گر کیست؟

آدم فتنه‌گر به کسی گفته می‌شود که به صورت عمدی یا از روی ناآگاهی، باعث ایجاد اختلاف، آشوب، یا گمراهی در میان مردم شود. فرد فتنه‌گر معمولاً با ایجاد تفرقه، شایعه‌پراکنی، یا دامن زدن به تضادها، آرامش و امنیت یک جمع، خانواده، یا جامعه را مختل می‌کند. این افراد ممکن است از طریق سخنان، رفتارها، یا حتی تصمیمات خود موجب تحریک احساسات منفی و گسترش کینه و دشمنی شوند.

دلایل فتنه‌گری افراد

۱- حسادت: یکی از دلایل اصلی فتنه‌گری، حسادت به موفقیت یا جایگاه دیگران است.
۲- طمع: تمایل به دستیابی به قدرت، ثروت یا مقام می‌تواند فرد را به سمت فتنه‌گری سوق دهد.
۳- انتقام: برخی افراد به دلیل خصومت‌های شخصی دست به فتنه‌گری می‌زنند تا دیگران را دچار مشکل کنند.
۴- ناآگاهی: گاهی اوقات فتنه‌گری از روی ناآگاهی یا نبود بصیرت انجام می‌شود، نه از روی نیت سوء.

معادل انگلیسی کلمه فتنه

sedition

revolt

conspiracy

temptation

calamity

nuisance

trouble

فتنه در شعر و ادب پارسی

همه نیوشهٔ خواجه به نیکویی و به صلحست

همه نیوشهٔ نادان به جنگ و فتنه و غوغاست

رودکی – ابیات پراکنده

🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸

چشم تو که فتنهٔ جهان خیزد ازو

لعل تو که آب خضر می‌ریزد ازو

کردند تن مرا چنان خوار که باد

می‌آید و گرد و خاک می‌بیزد ازو

دقیقی – ابیات پراکنده